AKRAN ZORBALIĞI NEDİR?

Akran zorbalığı, “bir kişi ya da bir grup insanın kasıtlı olarak, tekrarlayan bir biçimde, diğer bir kişiye ya da bir gruba karşı acı vermek, korkutmak, sindirmek ya da yıldırmak amacıyla yapılan davranışların tümü olarak” tanımlanabilir. Zorbalık içeren bir eylem; kasıtlı olarak karşısındakine zarar vermek amacıyla yapılan saldırgan davranışlardır. Saldırganlık; Genel bir tanımla, başka kişilere zarar veren herhangi bir davranış olarak ifade edilir. Şiddet; bir kimsenin fiziksel olarak ya da herhangi bir nesne kullanarak, diğer bir bireyi ciddi biçimde yaralaması ya da zarar vermesidir. Aslında şiddet de bir saldırganlık biçimi olmakla birlikte, temel özelliği “fiziksel gücün kullanımına” dayalı olmasıdır. Zorbalık da bir tür saldırganlıktır. Ancak, herhangi bir davranışın zorbalık olarak nitelendirilebilmesi için sadece “saldırganlık” özelliği taşıması yeterli değildir. Aynı zamanda taraflar arasında “eşit olmayan güç ilişkisinin olması”, bunun “süreklilik” özelliği taşıması ve “kasıtlı” olarak yapılması gibi bir takım özellikleri de barındırması gerekmektedir. Zorbalık tekrarlı olarak aynı çocuklar arasında yapılan, psikolojik, fiziksel, sosyal ve sözel saldırılardır.

Akran zorbalığının tarafları şiddeti uygulayan(zorba), şiddete maruz kalan(kurban) ve şiddete sessiz kalanlardan(seyirci) oluştuğu için sorunun sanıldığından çok daha büyük olduğu söylenebilir. Akran zorbalığı adını verdiğimiz sorun aslında toplumun her alanında görülen bir olgudur. İnsanların bir arada yaşama kültürünü geliştirdiği ölçüde bu olgunun yaşanmasını engellemek ya da en aza indirmek adına bu konuda bilgi sahibi olup, farkındalık geliştirilmesi gerekmektedir.

AKRAN ZORBALIĞI DAVRANIŞLARI

Vurma, itme, saçını çekme, yumruk atma (fiziksel) İsim takma, alay etme, hakaret etme (sözel)

Soyutlama, oyunlara almama, kimsenin onunla arkadaş olmasına izin vermeme (duygusal)

Cep telefonu ya da internet kanalıyla rahatsızlık veren mesajlar yollama, oyunlara almama, yalnızlaştırma, vb. (siber)

Anne- babalar bu konuyla ilgili dikkat etmesi gerekenler;

Aileler, çocuklarının arkadaşları arasında popüler olması yönündeki, kişisel arzularını çocuklarına yansıtmaktan kaçınmalıdır.

Ailelerin çocuklarına nitelikli zaman ayırması faydalı olacaktır.

Zorbalığın nerede meydana geldiğini, nasıl oluştuğunu öğrenmek ailelerin yapması gerekenler arasında yer almaktadır. Bunun için de aileler çocuklarını takip etmelidirler.

Zorba ve kurban olan öğrencilerin ailelerinin çocukları ile empati kurması ve durumu tartışmak yerine çocukların

duygularını ve hissettiklerini anlamaya çalışması önerilmektedir.

Zorbalık davranışlarına karşı daha dikkatli ve ilgili olunması adına, ailelerin çocuklarını üzen veya kızdıran yaşantılar olup olmadığı ve buna karşı nasıl davrandıkları üzerine sohbet etmeleri çocukların zorbalığa kurban veya zorba olarak katılmasını önlemede faydalı olacaktır.

Diğer çocuğu ve ya aileyi suçlamak yerine yetkililerle işbirliği yapılması oldukça önemlidir.

Unutulmamalıdır ki çocuklar okulda birlikte yaşamaktadırlar. Çocuğa problem çözme becerisini geliştirme fırsatı vermeyen yaklaşımlar ve ailelerin aşırı müdahaleleri onları yaşam alanlarında zayıf, yetersiz hale getirmekte ve böyle hissetmelerine neden olabilmektedir.

Çocuğu zorbalığa karışan ailenin öncelikle çocuğunu dikkatle dinlemesi, çocuğuna nasıl yardım edebileceği üzerinde düşünmesi, okul ile iş birliği yapması ve olanak varsa okul dışı uzmanlardan da destek alarak çözüm üretmede işbirliği yaklaşımları kullanması önerilmektedir.

Psikolog Beyzanur Bozkurt